ببین رفیق، این فیلمی که اسمش هست "سیاره انسانها" (Planet of the Humans)، یه مستندیه که مایکل مور تهیهکننده اجراییشه، کارگردانش یه آقاییه به اسم جف گیبز. راستش رو بخوای فیلم یه جورایی مثل بمب صدا کرد، همهجا بحث و دعوا سرش بود!
داستان از این قراره که این فیلم میاد سراغ جنبشهای محیط زیستیِ به قول معروف "مَین استریم" یا همون جریان اصلی. انتقادش اینه که چرا این گروههای بزرگ محیط زیستی با میلیاردرها و شرکتهای پولدار رفیق شدن و چسبیدن به انرژیهای تجدیدپذیر به عنوان تنها راه حل نجات سیاره؟
فیلم سوالهای جدی میپرسه، مثلاً میگه این انرژیهای سبز، مثل باد و خورشید و زیستتوده، واقعاً انقدر که میگن پاک و تجدیدپذیر هستن؟ نشون میده که ساختن همین توربینهای بادی و پنلهای خورشیدی هم کلی مصیبت داره، معدنکاری میخواد، کلی مواد اولیه مصرف میشه که خب اونا هم بالاخره یه روزی تموم میشن دیگه. انگار یه جورایی میگه داریم خودمونو گول میزنیم که با این کارا همهچی حله و دیگه لازم نیست سبک زندگیمونو عوض کنیم.
یه جاهایی فیلم یه ذره تند میره، مثلاً میگه آقا این انرژیهای تجدیدپذیر کربنشون دست کمی از سوختهای فسیلی نداره! که خب خیلیها با این حرف مخالفن و میگن این اطلاعاتش قدیمی و گمراهکنندهست. میگن فیلم از تکنولوژیهای قدیمی استفاده کرده و پیشرفتهای جدید رو نادیده گرفته. مثلاً یه جا پنلهای خورشیدی رو نشون میده که راندمانشون خیلی پایینه، در حالی که الان پنلهای جدید خیلی بهتر شدن.
یه انتقاد دیگه هم که به فیلم وارد شده اینه که میگه خیلی روی مسئله "جمعیت زیاد" تاکید داره. بعضیها میگن این حرفا بوی نژادپرستی و این چیزا میده، انگار میخوان بگن مشکل اصلی مردم فقیر و کشورهای در حال توسعهان که بچه زیاد میارن، نه مصرف بیرویه کشورهای پولدار.
البته فیلم طرفدارای خودشم داره. یه عده میگن دمش گرم که اومد یه سری سوالهای مهم رو مطرح کرد که کسی جرات نمیکرد بپرسه. میگن فیلم باعث شده یه بحث جدی درباره محدودیتهای انرژیهای تجدیدپذیر و رابطه محیط زیست با سرمایهداری شروع بشه. بعضی منتقدها هم خوششون اومده که فیلم سراغ چهرههای مشهور محیط زیستی رفته و ازشون انتقاد کرده، نه اینکه فقط به دولتها و شرکتهای نفتی گیر بده.
خود سازندههای فیلم هم جواب انتقادها رو دادن. میگن ما قصد نداشتیم به کسی حمله کنیم، فقط میخواستیم یه بحث همهجانبه راه بندازیم. میگن هدفمون این بوده که مردم به این فکر کنن که آیا واقعاً این تکنولوژیهای سبز میتونن مشکل محیط زیست رو حل کنن یا نه.
یه ماجرای جالب دیگه هم سر این فیلم پیش اومد، یه مدت از یوتیوب حذفش کردن به خاطر شکایت کپیرایت، ولی بعد دوباره برش گردوندن. خیلیها گفتن این سانسوره و دارن جلوی حرف حق رو میگیرن. بعدش هم که دیگه کلاً از یوتیوب برداشتنش و گذاشتنش روی پلتفرمهای پولی مثل آمازون و اپل تیوی برای اجاره. البته الان دوباره انگار روی کانال یوتیوب خود مایکل مور هم گذاشتنش.
در کل، "سیاره انسانها" فیلمیه که نظرات خیلی متفاوتی رو برانگیخته. اگه دنبال یه مستند بیطرف و آروم میگردی که همهچی رو تایید کنه، این فیلم اصلاً مناسبت نیست. ولی اگه میخوای یه فیلم ببینی که حسابی به چالشت بکشه، سوالهای مهم بپرسه و یه کم هم عصبانیت رو چاشنی کار کنه، "سیاره انسانها" میتونه فیلم جالبی برات باشه. فقط یادت باشه موقع دیدنش، حسابی حواست جمع باشه و هر حرفی رو زود باور نکنی، خودت هم تحقیق کن و ببین ته قضیه چیه. مثل همه فیلمهای مستند دیگه، اینم یه زاویه دید خاص رو ارائه میده و ممکنه همهچیز رو کامل و بینقص نشون نده.